Veelgestelde vragen
Veelgestelde vragen
Wij zijn gestart met onze Herenboerderij Landmeerse Loop. Samen met iedereen die lid is, gaan we het avontuur aan om ‘samen duurzaam voedsel te produceren’
Op deze pagina veelgestelde vragen en de antwoorden op een rijtje gezet.
Herenboerderij Landmeerse Loop
De Herenboeren beweging
-
Herenboeren Landmeerse Loop is een groep van maximaal 200 leden, 500 mensen, uit de omgeving van Handel (Gemert-Bakel) en Huize Padua (Boekel) die samen een eigen boerderij opgericht hebben: Herenboerderij Landmeerse Loop. Wij willen grip op ons eten, gezond eten, weten waar het vandaan komt en hoe het geproduceerd wordt. We willen erop kunnen vertrouwen dat ons eten eerlijk is geproduceerd, met respect voor de boer, de dieren en de natuur.
Daarom hebben we een zogenoemde Herenboerderij opgericht, een kleinschalig gemengd boerenbedrijf: want het is toch fantastisch dat we ons eten in onze eigen omgeving produceren? En wat is er leuker dan een eigen boerderij te hebben waar je van eet? -
Een herenboerderij is een duurzaam opererend, kleinschalig coöperatief gemengd bedrijf. De leden zijn samen eigenaar van het bedrijf en zetten ook samen met hun boer de koers uit. De leden bepalen onder andere wat ze willen eten en hoe het voedsel wordt geproduceerd. Denk daarbij aan groenten, fruit, aardappelen, uien en vlees van runderen, varkens en kippen. Een Herenboerderij is 15 tot 20 hectare groot en voedt ongeveer 500 mensen.
Als herenboer pak je een stukje regie terug op zoiets belangrijks als je eigen eten; behalve lekker en gezond is dat ook leuk en leerzaam. -
Herenboeren Nederland is een beweging van professionals die wil aantonen dat de productie van ons dagelijks voedsel anders, beter en bovenal duurzamer kan. Zij doen dat door het bieden van ondersteuning en het vergaren en ontsluiten van kennis voor de ontwikkeling van Herenboerderijen in Nederland. Herenboeren Nederland ziet grote kansen voor coöperatieve boerderijen die burgers gedeeld eigenaar maken van hun eigen boerderij; consumenten dus die samen vraaggestuurd produceren en consumeren. Herenboeren Nederland helpt lokale Herenboerderijen bij de ontwikkeling van deze kleinschalige gemengde bedrijven die duurzaam, gezond en bovenal smakelijk eten produceren. Kijk vooral ook op de website van Herenboeren Nederland of bekijk eens de webinar van Herenboeren Nederland
-
Herenboeren Nederland heeft de ambitie om tot 2026 in heel Nederland de ontwikkeling van tientallen Herenboerderijen mogelijk te maken. Dat doen ze enerzijds door het ‘zaaien van behoefte’. Ze dragen het verhaal uit richting burgers, professionals en bestuurders. Verder werken ze verder aan een toolbox waarin we alle kennis en gereedschappen die nodig zijn voor deze ontwikkeling samenbrengen. Verder geloven ze in natuurgedreven grondgebruik dat elke dag een gezonde en vitale bodem centraal stelt en bij de productie van voedsel de natuur in haar kracht zet. Met een Green Deal die is afgesloten vergaren ze nieuwe kennis voor deze vorm van duurzaam grondgebruik.
Ook willen ze onderzoek verrichten naar het welzijn van Herenboeren. Dit vanuit de veronderstelling dat de bodem, de productiemethode en de producten zelf beter of gezonder zijn, maar dat dit ook geldt voor de afnemers/leden/eigenaren van de Herenboerderij. Verder is Herenboeren betrokken bij het onderzoek dat moet leiden tot een Groene KWIN, ook wel WINK genoemd. Meer hierover staat op Natuurgedreven.nl. -
Ja, de eerste is opgericht in Boxtel, Herenboeren Wilhelminapark, vernoemd naar het landgoed waarop zij boeren. De boerderij is in productie sinds voorjaar 2016. In het voorjaar van 2019 is de tweede Herenboerderij van start gegaan in Loenen: Herenboeren Groote Modderkolk. In 2020 starten o.a. boerderijen in Rotterdam, Breda, Tilburg en Cranendonck. En zo groeit het aantal Herenboerderijen elk jaar. Herenboeren Landmeerse Loop is de 16e Herenboerderij in Nederland.
Daarnaast zijn er op diverse plaatsen in Nederland initiatieven om tot een boerderij te komen.
Herenboeren Nederland is de ondersteunende koepel van alle Herenboeren.
Voor een actueel overzicht van alle initiatieven zie www.herenboeren.nl/projecten -
Nee, biologisch is de ondergrens. De term ‘biologisch’ heeft betrekking op de landbouwmethode, en is een keurmerk, gecontroleerd door Skal, en bedoeld voor de (externe) markt. Binnen de coöperatie zijn we onze eigen markt en bepalen we zelf hoe we werken aan een in alle opzichten duurzame voedselproductie. Het is onderdeel van onze zoektocht naar de ‘meest duurzame vorm van landbouw’. We noemen het zelf ook wel natuurgedreven of natuurinclusieve landbouw.
Herenboeren heeft dus niet het keurmerk biologisch, maar heeft dat ook niet nodig omdat wij niet voor de markt maar voor onszelf (de leden van de coöperatie) produceren. We werken aan een gezonde bodem voor de voedselproductie. Het gebruik van bestrijdingsmiddelen wordt hierbij zoveel mogelijk voorkomen. Mocht een middel noodzakelijk zijn, dan gebruiken we een middel dat toegestaan is in de biologische landbouw.
Eten van de Herenboerderij
-
Je kunt gevarieerd eten. De leden beslissen gezamenlijk wat ze willen eten. De coöperatie stelt elk jaar een teeltplan vast. Om een idee te geven: in Boxtel worden nu 53 soort groenten verbouwd. Wat er mogelijk is hangt af van de bodemgesteldheid van de plek en of er een (mobiele) kas gebruikt kan worden om het assortiment in de koude maanden te vergroten.
Het streven is om per week in ieder geval vijf soorten groenten van het land te halen. Bekijk bijvoorbeeld deze folder van Boxtel met de producten die zij in een eerder jaar hadden.
-
Gangbaar voor een herenboerderij zijn per mond per jaar 7 tot 8 kg rundvlees, zo’n 11 kg varkensvlees, 4 tot 5 kg kippenvlees en ongeveer 60 eieren.
Herenboeren Landmeerse Loop gaat hierin nog keuzes maken.
-
Ja, als vegetariër kun je zeker ook meedoen. Je kunt ervoor kiezen om alleen groenten, fruit en eieren af te nemen. Je betaalt dan een lager bedrag per week dan iemand die ook vlees afneemt.
-
Ja, je kunt meedoen: je hebt 2 keuzes: óf een vegetarisch pakket, óf een groente én vleespakket (met zowel varkensvlees, rundvlees als kip). Je kunt dan varkensvlees niet afnemen, aan iemand anders geven of met een ander lid jouw varkensvlees ruilen. Je betaalt wel voor één van de 2 gekozen pakketten.
-
Ja, als leden van een Herenboerderij produceren we zoveel mogelijk met het seizoen mee, dus in de winter eten we verse wintergroenten van ons land. Daarnaast eten we van de voorraad fruit, eieren en het vlees dat ingevroren in een koelhuis ligt opgeslagen.
-
Fruit en groenten worden wekelijks geoogst. Producten van ondermaatse kwaliteit worden verwerkt tot veevoer. Ook overtollige bladresten blijven achter op de boerderij. We streven ernaar zo weinig mogelijk eten te verspillen. Dit betekent dat producten met een afwijkende vorm of maat, of met een plekje of vlekje, niet worden weggegooid.
We slachten de dieren niet zelf. Dat laten we over aan een professionele slager die werkt conform de hygiënevoorschriften van de Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA).
Overigens, waar precies de grens ligt tussen goede en ondermaatse kwaliteit zal de praktijk moeten uitwijzen. Bij hoge opbrengsten zullen we waarschijnlijk strenger kunnen en/of willen selecteren.
Hoe werkt het?
-
Er komt een bestuur dat samen met de boer de dagelijkse gang van zaken zal bepalen. Voor grote beslissingen zoals investeringen of het teeltplan is de instemming van de leden nodig. Minimaal een maal per jaar is er een Algemene Leden Vergadering waarop deze beslissingen genomen worden. Sommige uitgangspunten liggen vast. Zo blijven we altijd een coöperatieve Herenboerderij die groenten, vlees en eieren produceert op natuurinclusieve wijze. Meer informatie over de werking van de coöperatie is te vinden op de site van Herenboeren Nederland, gebaseerd op de ervaringen met de Herenboerderij in Boxtel.
-
Het kost geen extra tijd om Herenboer te zijn. Een boer in loondienst doet het dagelijkse werk op de Herenboerderij. Voor sommige klusjes op de boerderij worden soms vrijwilligers gevraagd, maar er is geen verplichting om iets te doen. Er zijn leden nodig voor bestuur en werkgroepen, je bent niet verplicht om daaraan deel te nemen. Je kunt je ook beperken tot het ophalen van je eten.
-
Een professionele boer zet zijn kennis en ervaring in om voor de Herenboerderij te produceren. De leden kunnen soms meewerken, maar dat is geen verplichting. De praktijk op de gestarte boerderijen leert echter dat veel mensen het erg leuk vinden om regelmatig naar hun boerderij te gaan. Op die manier ontstaat er een levendige gemeenschap rond de eigen lokale Herenboerderij.
-
Bij ons doen twee professionele boeren het dagelijks werk: Miriam en Jaap. In dit fiilmpje maak je kennis met hen.
Zij zijn in dienst bij Herenboeren Nederland, die ook zorgen voor de nodigde scholing en opleiding.
De boeren worden zoveel mogelijk geholpen door de leden. Gezellig samen op het land werken. -
Nee, het bestuur van de coöperatie Herenboeren Landmeerse Loop heeft jaarlijks een functioneringsgesprek met de boer.
De boer komt in loondienst bij Herenboeren NL. Met deze landelijke organisatie sluit hij een arbeidscontract. Vervolgens wordt hij gedetacheerd bij Herenboeren Landmeerse Loop. In de overeenkomst staan afspraken over salaris, arbeidsduur, overwerk, arbeidsomstandigheden, secundaire arbeidsvoorwaarden, verantwoordelijkheden en bevoegdheden, enz.
-
De algemene ledenvergadering van de coöperatie stelt jaarlijks een begroting en een werkprogramma met teelt en productieplan vast. Deze vormen de kaders voor de boer. Voor de dagelijkse uitvoering krijgt hij mandaat om uitgaven te doen. De hoogte daarvan wordt vooraf vastgesteld. Betalingen die daar bovenuit gaan, zullen worden verricht door de penningmeester van de coöperatie, samen met de voorzitter en de andere bestuursleden. De boer is in dienst van Herenboeren Nederland en zal ook veel kennis uitwisselen met andere boeren van Herenboerderijen.
-
Een boer kan ziek worden of in drukke tijden extra hulp nodig hebben. In beide gevallen kan hij/zij hulp inroepen van omliggende Herenboerderijen of tijdelijk loonwerkers inhuren. Voor dat laatste biedt de begroting van de Herenboerderij ruimte.
We hebben uiteraard ook oog voor de mogelijkheid dat de boer zijn werk niet naar tevredenheid verricht, of dat de relatie met hem niet vruchtbaar blijkt. Het bestuur van Herenboeren Landmeerse Loop gaat dan in overleg met Herenboeren NL naar een oplossing zoeken. Dit kan betekenen dat we afscheid nemen van de boer en een andere kandidaat voordragen. Stoppen met de Herenboerderij is niet aan de orde. -
Ja, de coöperatie Herenboeren Landmeerse Loop werkt met een lidmaatschap. Dit is een contract tussen de coöperatie en jou als lid. Met de ondertekening geef je aan lid te willen worden van de coöperatie en minimaal 3 jaar lid te zullen blijven.
Financiën
-
Elk lid betaalt € 2.000,- per huishouden (of € 1.000,- wanneer er sprake is van een éénpersoonshuishouden). Je wordt daarmee voor gedeeld eigenaar van de Herenboerderij. Ter ondersteuning van de aanloopkosten betaalt elk lid na ondertekening van de intentieverklaring maximaal 10% van de kosten van het certificaat aan, met een minimum van € 50,-. Wanneer er voldoende leden zijn (minimaal 150) en we gaan starten, zal de rest van het certificaat ( tot maximaal € 2.000 of € 1.000 bij éénpersoonshuishouden) betaald moeten worden.
Zodra we van de boerderij gaan oogsten, ontvang je wekelijks een voedselpakket van eigen bodem. Uitgaande van de ervaringen in Boxtel kost dat rond € 11 per eter per week. Je bepaalt zelf voor hoeveel monden je meedoet.
-
Na ondertekening van je lidmaatschap betaalt je de inleg voor je certificaat, € 2.000 voor 2 tot 5 personen of € 1.000 voor een éénpersooncertificaat.
Daarnaast betaal je per week contributie, die is vanaf 1 april 2023 € 11 per mond (persoon) per week. De contributie wordt maandelijks geïncasseerd, daar teken je een incasso voor. -
Ja, mochten de leden meer hebben betaald dan nodig blijkt, dan zal de algemene ledenvergadering beslissen over wat met het positief saldo moet gebeuren. Een mogelijkheid is te herinvesteren in de Herenboerderij. Andere opties zijn het verlagen van de wekelijkse contributie of het aanleggen van een reserve. Voorop blijft staan dat de coöperatie geen winstoogmerk heeft.
-
Een van de uitgangspunten van Herenboeren is dat de Herenboerderij kan draaien zonder ‘vreemd vermogen’ en subsidies. Met eigen geld maken de leden de oprichting van de boerderij mogelijk. Zonder inmenging van buiten kunnen ze zelf bepalen hoe er gewerkt wordt en zoveel mogelijk natuurgedreven werken.
-
Het inleggeld wordt gebruikt voor de inrichting van het terrein. Er wordt geen woonverblijf neergezet, het gaat puur om zaken die het mogelijk maken om het terrein te gaan gebruiken als landbouwgebied. Zaken als irrigatie, hekwerk, aankoop van bomen en zaden, dieren en landbouwmaterialen.
-
In principe niet. Je betaalt het certificaat in één keer bij de start van je lidmaatschap. Dat geld is namelijk nodig om de inrichting van de boerderij te betalen. Het bestuur van de coöperatie kan in individuele gevallen besluiten tot betaling in termijnen.
-
Met ingang van 1 april 2023 betaal je 11 euro per mond (persoon) per week. Dit opstartjaar krijg je daar groente, aardappelen en wat zacht fruit voor. We verwachten dat we volgende jaar fruitbomen kunnen planten en kippen kunnen houden. Zo groeit onze boerderij en datgene wat je per week krijgt. Het bedrag per week zal dan waarschijnlijk iets hoger worden.
-
De ervaring in Boxtel is dat de bedragen per week niet hoger zijn dat de bedragen in de supermarkt voor vergelijkbaar biologisch eten. Hoe dat bij Landmeerse Loop uitpakt weten we nog niet.
-
Ja, echter om de Herenboerderij professioneel te kunnen laten draaien hebben we zekerheid nodig. We vragen daarom aan alle leden om zich voor drie jaar te verbinden en drie jaar de producten van de Herenboerderij af te nemen.
Als de Herenboerderij voldoende leden heeft en er is een wachtlijst, kan het certificaat door de coöperatie worden teruggekocht als je zou willen stoppen. Op welke wijze en onder welke voorwaarden, zullen de leden op de een Algemene Ledenvergadering vast stellen.
-
Nee, Herenboeren Landmeerse Loop is een “Coöperatie U.A. (uitgesloten aansprakelijkheid).
Dwz dat de leden en gewezen leden niet aansprakelijk zijn voor de schulden van de coöperatie. Iedere verplichting van de leden (of oud-leden) om in een (bij ontbinding van de coöperatie) blijvend tekort bij te dragen, is uitgesloten.Dit betekent dat je als mede-eigenaar/lid financieel niet aansprakelijk bent te stellen bij faillissement of ander groot leed.
De coöperatie is aansprakelijk, zowel voor het nakomen van opdrachten als voor de betaling bij het geven van opdrachten. Maar de individuele leden zijn dat niet. Die kunnen dus niet in hun privévermogen worden aangesproken voor deze vordering. Dat is ook het geval als de coöperatie failliet gaat. Ook dan hoeven de individuele leden niet bij te storten.
Landbouw en duurzaamheid
-
Herenboeren willen gezond en duurzaam voedsel. Daarom kiezen ze ervoor geen chemische middelen en kunstmest te gebruiken. Dat lijkt sterk op de biologische landbouw, maar een Herenboerderij gaat nog een stap verder.
Natuurinclusieve landbouw houdt in dat de natuur op en rond de boerderij zoveel mogelijk wordt benut. Zo wordt in de boomgaard smeerwortel geplant dat via de wortels water en voedingsstoffen uit diepere lagen naar boven haalt en zo de fruitbomen helpt voeden. Een ander voorbeeld is het aanleggen van stroken kruidenplanten omdat die in staat zijn om insecten weg te lokken van gewassen, zodat deze ongestoord kunnen groeien.
-
Zorg voor de bodem is de basis van natuurinclusieve landbouw. Een gezonde bodem is rijk aan voedingsstoffen. Planten die op zo’n rijke bodem groeien, bevatten meer mineralen en voedingsstoffen. Dat is dus ook goed voor onze gezondheid!
-
Herenboer-zijn houdt in dat we op een natuur inclusieve manier voedsel verbouwen. Bij natuurinclusieve landbouw valt niet alles in de hand te houden. Misoogsten zijn dan ook niet altijd te voorkomen.
Herenboeren verbouwen verschillende soorten groenten en fruit. Op die manier wordt het risico van een misoogst gespreid: als een deel toch mislukt zijn er nog voldoende andere producten.
Als op termijn in de omgeving nog meer Herenboerderijen komen, valt er onderling samen te werken. Omdat iedere boerderij doorgaans iets meer zal produceren dan voor de leden strikt nodig is, kunnen eventueel producten worden uitgewisseld.
Locatie en overige zaken
-
Per 1 april 2023 is Herenboeren Landmeerse Loop definitief gestart op het terrein van “Levendig Landgoed Huize Padua”.
-
Ja, de Herenboerderij is van haar leden. Elk lid kan dus met initiatieven komen. Te denken valt aan het organiseren van natuureducatie op onze Herenboerderij voor scholen in de omgeving, of het inschakelen van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Maar in het begin heeft het ontwikkelen van de boerderij zélf, eerste prioriteit.
-
Ben je ook enthousiast over ons initiatief? En wil je helpen op Herenboerderij Landmeerse Loop? Word lid en doe mee met een van de werkgroepen. Heb je suggesties, vragen, of wil je je aanmelden? Gebruik daarvoor het contactformulier.